Matematik, Müzik ve Pisagor

M.Ö 495 ve 570 yılları arasında yaşamış olan İyonyalı filozof ve matematikçi Pisagor, Pisagorculuk olarak bilinen akımın kurucusudur.

En çok bilinen teoremi Pisagor teoremidir. Bu teoreme göre bir dik üçgende, dik kenarın yani hipotenüsün oluşturduğu karenin alanı diğer iki dik kenarın birer kenar olarak oluşturdukları karelerin toplamına eşittir.

Bir anlatıya göre demirciler çalışırken örslerinden çıkan sesi duyan Pisagor, bunun çok uyumlu olduğunu düşünmüş ve doğa kanunları buna izin veriyorsa bu durum matematikseldir demiştir. Buradan hareketle notaların matematiksel formüllere dönüştürülebileceğini keşfetmiştir. Böylece matematik ve müzik arasındaki bağlantıyı kurmaya çalışmıştır.

Bir telin değişik boyları ile farklı sesler elde edildiğini ortaya çıkaran Pisagor, bugün kullanılmakta olan müzikal dizenin temelini oluşturması açısından oldukça önemli bir işe imza atmıştır.

12 birimlik bir teli ikiye bölmüştür ve oktavı elde etmiştir. Elde edilen 1/2'lik oran 12 birimlik uzunluğunun bir oktav tizidir.

Do'nun, 2/3'ü "sol" 3/4'ü "fa" 8/9'u ise "re" dir.

Pisagor telin 2/3'ü ile 5'li aralığı, 3/4'ü ile 4'lü aralığı bulmuştur.

2/3 ile 3/4'ün oranı ise 8/9'dur. 1 tam sesin uzunluğunun 8/9 ile çarpımı ise o sesin bir ton tizini verir.

2/3 : 3/4 = 8/9 (5T - 4T = 2M)

BU FORMÜLÜN GİTAR ÜZERİNDE UYGULAMASINI YAPALIM

İnce Mi telinin 8.perdesindeki Do notasını esas alalım.

Telin Do notasına kadar olan uzunluğunu bulalım.

42 cm'yi Pisagor oranlarına göre 2/3 ile çarpalım.

42.2/3 = 28

28 cm uzunluğu bize Sol notasını vermelidir.

Yine Pisagor oranlarına göre 42 cm'yi 3/4 ile çarpalım.

42.3/4 = 31,5

31,5 cm uzunluğu bize Fa notasını vermelidir.

Pisagor oranlarına göre 42 cm'yi 8/9 ile çarpalım.

42.8/9 = 37,33333333333333

37,3 cm uzunluğu bize Re notasını vermelidir.